Kolejne ważne ogłoszenie TSUE w sprawie C-570/21 – już dnia 8 czerwca 2023 r.

Już 8.06. TSUE odpowie na pytanie: Czy konsument który wziął kredyt frankowy i w części przeznaczył go na działalności gospodarczą jest dalej konsumentem? 

Na dzień 8 czerwca 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyznaczył posiedzenie, na którym ogłoszony zostanie wyrok w sprawie C-570/21 prowadzonej przez naszą Kancelarię. Wyrok ten będzie miał duże znaczenie dla wszystkich osób, które zaciągnęły kredyt waloryzowany do waluty obcej przeznaczając go w części na spłatę zobowiązań prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.
 

Stan faktyczny sprawy

W sprawie rozpatrywanej przez TSUE po stronie Sądu powstały wątpliwości w jaki sposób należy traktować kredytobiorców, jeżeli część udzielonego im kredytu została przeznaczona na spłatę zobowiązań spółki prowadzonej przez jednego z nich. W przedmiotowej sprawie przeważająca część kredytu przeznaczona została na realizację celów konsumenckich. Co istotne, drugi z kredytobiorców nie prowadził działalności gospodarczej, zaś objęcie kredytem również zobowiązań spółki zostało wskazane jako wymóg udzielenia kredytu przez bank. 
 

Problem prawny

Wątpliwości Sądu odsyłającego odnosiły się do sposobu kwalifikacji danego podmiotu jako konsumenta. Sąd wskazywał na wyrok z dnia 20 stycznia 2005 r. w sprawie Gruber (C-464/01), w którym wskazywano na kryterium „marginalnego charakteru” pozwalające na uznanie, że w ramach danego stosunku prawnego hybrydowego można byłoby mówić o występowaniu przedsiębiorcy jako konsumenta.  Jednocześnie Sąd odsyłający zauważył, że wskazany wyrok wydany został w oparciu o inne akty prawne oraz odmienną interpretację. W wykładni prawa europejskiego wyraźny jest bowiem trend zmierzający w stronę zwiększenia ochrony konsumenta. W wielu sytuacjach wskazuje się więc na konieczność występowania „braku dominacji” celu gospodarczego nad celem konsumenckim, aby można było mówić o konsumenckim charakterze danej umowy. 
 

Opinia Rzecznika Generalnego 

W sprawie wydał opinię Rzecznik Generalny TSUE który wskazał, że wyrok wydany przez TSUE w sprawie Gruber dotyczył całkowicie odmiennego stanu prawnego. Sprawa ta odnosiła się bowiem do interpretacji jurysdykcji, nie zaś samej ochrony konsumenta przed nieprawidłowymi działaniami przedsiębiorcy. Całkowicie odmienne jest więc ratio legis wynikające ze sprawy Gruber, inne zaś w przypadku Dyrektywy 93/13. Celem Dyrektywy jest bowiem ochrona konsumenta i w odniesieniu do jej zapisów zastosowanie powinna znaleźć szeroka definicja pojęcia konsumenta. Wyrok w sprawie Gruber odnosił się jak wspomniano do kwestii jurysdykcji i wprowadzał wyjątek od ogólnej zasady, co wymagało węższego zdefiniowania pojęcia konsumenta.

W praktyce oznacza to, że określając status danego podmiotu jako konsumenta należy brać pod uwagę kwestię braku dominacji celu gospodarczego nad celem konsumpcyjnym. Rzecznik Generalny wskazał, że w celu realizacji celów Dyrektywy 93/13 należy stosować jak najszerszą definicję konsumenta, ponieważ w innym wypadku doprowadzić można byłoby do pozbawienia jej zapisów skuteczności (effect utile). 

Jednocześnie w opinii wskazano, że w żadnej sytuacji podmiot niebędący przedsiębiorcą a będący współkredytobiorcą, nie może zostać pozbawiony swojego statusu konsumenta. Status drugiego kredytobiorcy nie może więc zostać przeniesiony na całość stosunku prawnego.
 

Spodziewane rozstrzygniecie TSUE

Odpowiedź TSUE na zadane w sprawie C-570/21 będzie więc prawdopodobnie potwierdzała konieczność dokonywania szerokiej wykładni pojęcia konsumenta w ramach spraw kredytów waloryzowanych. Pozwoli to na ucięcie dyskusji w przypadku występowania umów hybrydowych, w których cel gospodarczy nie dominował wyraźnie nad celem konsumenckim. Wyrok wydany w sprawie będzie też stanowił kolejny wyznacznik dla tych rozstrzygnięć sądowych, w których status kredytobiorcy jako konsumenta próbują podważać pełnomocnicy banków. Najważniejszym bowiem celem Dyrektywy 93/13 pozostaje ochrona konsumenta przed nieprawidłowymi działaniami przedsiębiorcy.