Kredyt denominowany Własny Kąt Hipoteczny
Uwikłanie w problem „kredytów frankowych” jest nie tylko domeną banków komercyjnych z udziałem kapitału zagranicznego. Takich kredytów udzielał także polski bank PKO BP SA, określając ten produkt jako Kredyt mieszkaniowy Własny Kąt hipoteczny udzielony w walucie wymienialnej. W postępowaniach sądowych bank PKO BP SA usiłuje bronić się przed roszczeniami kredytobiorców, wskazując, że jego produkty to nie był żaden kredyt indeksowany czy kredyt denominowany, lecz zwykły kredyt walutowy, a bank miał prawo udzielać kredytów walutowych jeszcze przed 1989 roku, gdyż posiadał zezwolenia walutowe.
Kredyt PKO BP S.A. Własny Kąt - kredyt frankowy
Wbrew prezentowanej przez PKO BP SA linii obrony jego produkt kredytowy niczym nie różnił się od innych toksycznych kredytów frankowych. W umowach kredytu mieszkaniowego Własny Kąt hipoteczny także znajdują się zapisy zawierające taki sam mechanizm, co zapisy wpisane przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów do Rejestru Klauzul Niedozwolonych pod poz. 3178, 3179, 3182 i 5743. Jest prawdą, że ww. zapisy umowne wpisane na listę klauzul abuzywnych nie były stosowane w umowach PKO BP SA, lecz znajdowały się w umowach kredytowych mBank S.A. i Banku Millennium S.A. Nie oznacza to jednak, że na wpisy te nie mogą powoływać się kredytobiorcy, którzy zawarli podobne umowy kredytowe z innymi bankami.
W odniesieniu do kredytów frankowych za niedozwolone postanowienia umowne orzecznictwo uznaje te, które narzucały kredytobiorcy-konsumentowi dokonywanie rozliczeń po kursie jednostronnie ustalonym w tabeli kursowej banku, w której to tabeli kursowej bank samodzielnie ustala kursy walut, a konsument nie wie, na jakich zasadach to się odbywa i nie ma możliwości dokonania weryfikacji tych ustaleń. Taka też sytuacja i odesłanie do dokonywania przeliczeń kwoty kredytu i kwot rat po kursie z Tabeli kursów PKO BP występuje we wzorcach umownych Kredytu Własny Kąt hipoteczny.
Własny Kąt hipoteczny - kredyt denominowany
W umowach Własny Kąt hipoteczny kwota kredytu była wskazywana we frankach szwajcarskich, jednakże w dalszej części umowy (najczęściej § 5 Umowy lub § 4 COU – w przypadku wzorca umownego składającego się Części Szczegółowej Umowy w formie tabeli i Części Ogólnej Umowy) umowa przewidywała, że w przypadku gdy kredytowana inwestycja znajduje się na terytorium Polski, to kredyt jest wypłacany w złotych i w takim przypadku do przeliczeń kursowych stosuje się kurs kupna dla CHF obowiązujący w tabeli kursowej banku PKO BP SA. Jednocześnie w umowie zawarty był zapis przewidujący, że spłata kredytu odbywa się poprzez obciążenie rachunku ROR kredytobiorcy (prowadzonego w PLN) i wówczas bank pobiera z niego kwotę raty przeliczoną po kursie sprzedaży CHF z tabeli kursowej banku (najczęściej w § 13 ust. 7 Umowy lub § 22 Części Ogólnej Umowy). Był to więc klasyczny kredyt denominowany.
Zawarcie w umowie takiej klauzuli niejednokrotnie prowadziło do sytuacji jak opisana poniżej:
Kredytobiorca chciał kupić nieruchomość o wartości 100 000 PLN i o taką kwotę kredytu wnioskował w banku. Zakładając, że w dniu złożenia wniosku kurs kupna CHF w tabeli kursowej banku wynosił 2,5606 zł, wnioskowana kwota kredytu (100 tys zł) była przeliczana na CHF po kursie 2,5606 zł – czyli we wniosku kredytowym wpisywano, że kredytobiorca wnioskuje o kredyt w kwocie 39 053,35 CHF. Następnie w umowie kredytowej była wpisywana kwota kredytu wynosząca 39 053,35 CHF. Pomiędzy złożeniem wniosku kredytowego a uruchomieniem kredytu (lub np. jego ostatniej transzy) mogło dojść do spadku kursu CHF. Przykładowo w dniu 1 lutego 2005 r. kurs kupna CHF w tabeli kursowej PKO wynosił 2,5606 zł, a w dniu 1 marca 2005 r. – kiedy przykładowo dochodziło do wypłaty kwoty kredytu (co następowało w PLN) – kurs ten wynosił już tylko 2,4741 zł, a więc kredytobiorcy wypłacony został kredyt w kwocie 96 621,88 zł. Załóżmy, że następnego dnia po uruchomieniu kredytu kredytobiorca zmienia plany i chce zwrócić całą kwotę kredytu bankowi. W dniu 2 marca 2005 r. kurs kupna CHF wg tabeli kursowej PKO BP wynosił 2,4984 zł, a kurs sprzedaży 2,5953 zł. Zapis § 13 ust. 7 umowy powoduje, że kredytobiorca chcąc zwrócić kredyt po jednym dniu korzystania z kapitału banku, musi oddać kwotę 101 355,16 zł (39 053,35 CHF x kurs sprzedaży CHF z dn. 02.03.2005 r. = 2,5953 zł). Z powodu takiego mechanizmu przeliczeń kursowych, po zaledwie jednym dniu korzystania z kredytu kredytobiorca musiał oddać bankowi kwotę o ok. 5 tys. zł wyższą niż otrzymał.
Zatem tak jak wskazano powyżej, produkt PKO BP S.A. w postaci Kredytu Własny Kąt hipoteczny nie jest żadnym kredytem walutowym, lecz kredytem denominowanym (lub też szerzej rzecz ujmując waloryzowanym), a występujące we wzorcach umów zapisy zawierają niedozwolone postanowienia umowne, z którymi z powodzeniem można walczyć na drodze postępowania sądowego.
