Zgłosiłeś roszczenie do syndyka po upadku Getin Banku — zobacz co ci grozi

Aktualnie w mediach trwa kampania społeczna, która objęta została patronatem Ministerstwa Cyfryzacji odnosząca się do bezpieczeństwa frankowiczów. Celem tej kampanii jest ostrzeżenie kredytobiorców przed oszustami, którzy usiłują pozyskać wrażliwe dane w celu wyłudzenia pieniędzy. Jednak paradoksalnie, Ministerstwo Sprawiedliwości, zarządzające Krajowym Rejestrem Zadłużonych, niedawno udostępniło dane około 30 tysięcy wierzycieli Getin Banku osobom nieuprawnionym.
 

Termin na zgłoszenie wierzytelności minął, ale nadal masz szansę

W poniedziałek, 21 sierpnia upłynął pierwszy termin na zgłaszanie wierzytelności w ramach postępowania upadłościowego banku. Jeśli jesteś wśród tych, którzy nie zdążyli tego zrobić, to nie jest jeszcze za późno. Nadal masz możliwość zgłoszenia swoich roszczeń, ale teraz związane jest to z koniecznością wniesienia opłaty w wysokości nieco ponad jednego tysiąca złotych. Niemniej jednak warto pamiętać o tym, że Twoje dane osobowe, takie jak imię i nazwisko, PESEL, adres zamieszkania, numer dokumentu tożsamości, a także informacje odnoszące się bezpośrednio do kredytu i nieruchomości, które zakupiłeś za pożyczone środki, będą dostępne dla kilkudziesięciu tysięcy innych wierzycieli i ich pełnomocników. Co ciekawe ryzyko dostępu do tych danych przez osoby nieuprawnione, włączając w to przestępców, jest więc jak najbardziej realne.
 

System KRZ — jego niewydolność stanowi zagrożenie?

W kontekście ogłoszenia upadłości Getin Banku, system Krajowego Rejestru Zadłużonych (KRZ) stał się źródłem poważnych problemów. Od 2021 roku proces zgłaszania wierzytelności odbywa się wyłącznie drogą elektroniczną, za pośrednictwem KRZ, który jest zarządzany przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Aby zgłosić swoje roszczenia, konieczne jest założenie Profilu Zaufanego oraz utworzenie konta w KRZ. Prawnicy, reprezentujący frankowiczów, bazując na doświadczeniach zebranych podczas upadłości Idea Banku, zalecali wcześniejsze przygotowanie się do ewentualnego upadku. Dobrą praktyką było więc założenie Profilu Zaufanego oraz zebranie niezbędnych dokumentów i danych, co eliminowało ryzyko załatwiania wszystkiego na ostatnią chwilę. Ostrzeżenia te okazały się jak najbardziej uzasadnione, ponieważ system, szczególnie w dniach poprzedzających pierwszy termin zgłaszania wierzytelności, był przeciążony, a czasami wręcz niedostępny.
   

Dostęp do wrażliwych danych wierzycieli

Osoby, które nie zdążyły zgłosić swoich roszczeń do 21 sierpnia, mogą żałować tego, że nie posłuchały ekspertów i nie zgłosiły swoich wierzytelności w okresie, w którym można było to zrobić bezpłatnie. Mimo to istnieje nadal możliwość zgłoszenia wierzytelności, ale teraz po zapłaceniu opłaty przekraczającej jeden tysiąc złotych.
 

Zagrożenia związane z wyciekiem danych

Z drugiej strony, niektórzy Frankowicze mogą być zadowoleni, że nie zgłosili swoich wierzytelności do KRZ. W ostatnich dniach media donosiły o aferze związanej z możliwością pozyskania wrażliwych danych przez kilkadziesiąt tysięcy innych uczestników postępowania upadłościowego, a także przez osoby nieuprawnione i oszustów.
 

Dostęp do wrażliwych danych za pośrednictwem profilu zaufanego

Portal Niebezpiecznik.pl doniósł Ministerstwu Sprawiedliwości oraz Urzędowi Ochrony Danych Osobowych (UODO) o zagrożeniach związanych z możliwością wycieku numerów PESEL i innych wrażliwych danych osób, które zgłosiły swoje roszczenia wobec Getin Banku za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych. Przeprowadzony test wykazał, że nawet przypadkowe osoby, które nie są wierzycielami banku, mogą uzyskać dostęp do danych innych osób. Wystarczy posiadać Profil Zaufany i wysłać zgłoszenie do KRZ bez podpisu i opłaty, aby uzyskać pełny dostęp do danych innych uczestników postępowania upadłościowego. Są to dane niezwykle wrażliwe, zawierające takie informacje jak numery PESEL, imiona i nazwiska, adresy zamieszkania oraz numery dokumentów tożsamości wierzycieli Getin Banku.
 

Jakie jest ryzyko związane z wyłudzeniem i byciem ofiarą przestępstwa?

Zdobycie takiego pakietu informacji umożliwia przestępcom podejmowanie prób podszywania się pod pracowników banku. Posiadając dostępne numery PESEL, numery rachunków bankowych, imiona rodziców, mają oni ułatwione zadanie, które sfinalizowane zostanie skutecznym wyłudzeniem danych, które wykorzystają do logowania się do bankowości elektronicznej, by skorzystać ze znajdujących się tam środków lub zaciągną kredyt na cudze konto. To stwarza realne ryzyko utraty środków i naruszenia prywatności poszkodowanych osób.
 

Czy Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiednio reaguje?

Warto zwrócić uwagę, że pomimo coraz bardziej widocznego zagrożenia, Ministerstwo Sprawiedliwości nie planuje podjęcia większych lub mniejszych działań w celu uszczelnienia systemu. Ministerstwo twierdzi, że Krajowy Rejestr Zadłużonych działa zgodnie z obowiązującym prawem. Niemniej jednak, przepisy dotyczące dostępu do akt sprawy nie przewidywały tak dużych upadłości, jak w przypadku Getin Banku, ani tego, że akta te będą dostępne w formie elektronicznej.
   

Problem? Zbyt otwarty dostęp do wrażliwych danych

Zapisy ustawy Prawo upadłościowe (art. 228) pozwalają uczestnikom postępowania oraz osobom, które mocno uzasadnią swoje zainteresowanie, uzyskać dostęp do akt za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, ale wyłącznie w sekretariacie sądu lub biurze syndyka. Jeśli te przepisy byłyby restrykcyjnie przestrzegane, utrudniłoby to znacząco dostęp do danych wrażliwych wierzycieli Getin Banku dla osób postronnych.
 

Ignorowanie alarmów prawników i UODO

Prawnicy zgłaszali swoje zastrzeżenia dotyczące funkcjonowania Krajowego Rejestru Zadłużonych już przy okazji upadłości Idea Banku w minionym roku. Ministerstwo Sprawiedliwości nie zareagowało na te uwagi, podobnie jak na zastrzeżenia zgłoszone przez Urząd Ochrony Danych Osobowych (UODO) podczas prac nad Ustawą o KRZ w 2018 roku. UODO wówczas alarmowało wyraźnie o zagrożeniach związanych z ryzykiem związanym z ułatwionym dostępem do numerów PESEL znajdujących się w systemie. Warto zaznaczyć, że raz ujawniony w internecie numer PESEL nie znika, nawet po próbach jego usunięcia.
 

Konieczność ochrony danych obywateli

Jeśli więc zgłosiłeś swoje roszczenia do syndyka Getin Banku za pośrednictwem KRZ, koniecznie zachowaj ostrożność i monitoruj swoje dane. Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało sankcje karno-prawne dla osób próbujących uzyskać dostęp do danych uczestników postępowania na podstawie fałszywych zgłoszeń wierzytelności, ale nadal istnieje ryzyko legalnego dostępu do tych danych, który to mogą wykorzystać inne osoby.
 

Konkluzja — wymagana ochrona danych i działania przeciwko zagrożeniom

Państwo w tej kwestii pozostawia obywateli narażonych na działania przestępców bez odpowiedniej ochrony. Konieczne jest podjęcie działań zarówno w celu uszczelnienia systemu KRZ, jak i zaostrzenia przepisów dotyczących dostępu do danych wrażliwych. Ryzyko wykorzystania takich informacji w celach przestępczych jest realne, a obywatelom należy zapewnić bezpieczeństwo ich danych osobowych.
 

---

Specjalizujemy się w sprawach kredytów frankowych - prowadzimy sprawy przeciwko wszystkim bankom, które udzielały kredytów frankowych. Miarą naszej skuteczności są wyroki sądowe w prowadzonych przez nas sprawach - sprawdź wyroki CHF. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami lub skorzystania z darmowej analizy umowy kredytu frankowego - obejmującej analizę prawną wraz z wyliczeniem roszczeń i scenariuszem rozwiązań.