Koniec zarzutu zatrzymania - kolejny prokonsumencki wyrok TSUE
14 grudnia 2023 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) zakończył bieżący rok orzeczniczy wyrokiem w sprawie C-28/22, dotyczącej upadłego Getin Noble Bank. Choć sprawę komentowano szeroko, jej znaczenie wykracza poza jednostkowy przypadek, wpływając na ogólne krajowe orzecznictwo dotyczące kredytów denominowanych w walutach obcych. Wyrok ten, będący punktem kulminacyjnym obecnego roku, ma dwie kluczowe cechy.
Po pierwsze, sędziowie Trybunału bardziej precyzyjnie określili kwestię przedawnienia roszczeń banku. Po drugie, co równie istotne, jednoznacznie stwierdzili, że bank nie może stosować zarzutu zatrzymania w sytuacjach, w których konfrontuje się z konsumentem o nieważność umowy. Jak te ustalenia wpłyną na indywidualne sprawy polskich frankowiczów?
Dzisiejsze postanowienie TSUE, wydane w kontekście głośnej sprawy z udziałem zbankrutowanego Getin Noble Banku, z pewnością odciśnie swoje piętno na kształtowaniu krajowego orzecznictwa dotyczącego kredytów udzielanych w obcych walutach. Wyrok ogłoszony 14 grudnia 2023 roku, ma znaczenie nie tylko dla konkretnego przypadku, ale także dla szerszego kontekstu spraw frankowiczów w Polsce. Co ciekawe, sędziowie Trybunału podjęli dwie kluczowe kwestie. Po pierwsze, bardziej precyzyjnie sformułowali stanowisko w sprawie przedawnienia roszczeń banku. Po drugie, w sposób jednoznaczny stwierdzili, że bank nie ma prawa korzystać z zarzutu zatrzymania w sytuacjach, gdzie spór dotyczy nieważności umowy. Jak te rozstrzygnięcia wpłyną na bieżące postępowania frankowiczów w Polsce?
Dla wszystkich frankowiczów związanych z postępowaniami sądowymi lub planujących wnieść pozew niezwykle istotną datą był wspominany 14 grudnia 2023 roku. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dokonał tego dnia rozstrzygnięcia w kilku istotnych kwestiach, przekazanych przez Sąd Okręgowy w Warszawie za pośrednictwem pytań prejudycjalnych. Zagadnienia odnosiły się do odpowiedzi na kilka ważnych zagadnień:
Wyłącznie w przypadku odpowiedzi na drugie pytanie TSUE przychylił się do stanowiska banków, uznając, że przedsiębiorcy nie muszą weryfikować świadomości konsumenta odnośnie skutków eliminacji nieuczciwych warunków umowy. W pozostałych kwestiach ocena TSUE jest korzystna dla konsumentów.
Unijni sędziowie, choć nie udzielili precyzyjnej odpowiedzi na pierwsze pytanie dotyczące katalogu zdarzeń, podkreślili, że termin przedawnienia roszczeń przedsiębiorcy zaczyna biec od momentu, gdy umowa staje się trwale bezskuteczna. W przypadku roszczeń konsumenta termin zaczyna biec od momentu, gdy dowiedział się lub mógł dowiedzieć się o nieuczciwym charakterze warunku powodującego nieważność umowy.
Orzeczenie TSUE powinno skłonić sądy krajowe do przyjęcia stanowiska, że termin przedawnienia roszczeń banku zaczyna biec najpóźniej od momentu wezwania go przez kredytobiorcę do zapłaty lub wpisania abuzywnej klauzuli do rejestru UOKiK. Ostateczna ocena przedawnienia roszczeń banku pozostaje jednak w gestii krajowych sądów.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał precyzyjne stanowisko dotyczące zarzutu zatrzymania, wskazując, że artykuły unijnej dyrektywy stanowią przeszkodę dla prawa przedsiębiorcy do zatrzymania zwrotu świadczeń od konsumenta po uznaniu umowy za nieważną z powodu eliminacji nieuczciwych warunków. Choć trzeci punkt wyroku TSUE jest obszerny, to najważniejsze dla kredytobiorców jest to, co eksperci uważają za jego konsekwencje. Sędziowie jednoznacznie ocenili negatywnie sytuację, w której bank, podnosząc zarzut zatrzymania, pozbawia konsumenta prawa do ustawowych odsetek za opóźnienie.
Dla kredytobiorców sądzących się z bankiem i obawiających się ewentualnego zarzutu zatrzymania w apelacji to orzeczenie TSUE przynosi ulgę. Trybunał stawia sprawiedliwość na pierwszym miejscu, zwłaszcza w kontekście rozliczeń opartych na teorii dwóch kondykcji, które zostały nadszarpnięte przez praktyki związane z teorią salda. Chociaż teoria salda została już zepchnięta na margines krajowego orzecznictwa po uchwale Sądu Najwyższego z maja 2021 roku, to banki zaczęły ponownie wykorzystywać ją po podniesieniu zarzutu zatrzymania. Mimo masowych unieważnień frankowych kontraktów przez kredytobiorców nadal pozostawali bezradni w zabezpieczaniu swoich roszczeń przed inflacją.
W obliczu obecnej trudnej sytuacji wynikającej z utrzymującej się nieustannie wysokiej inflacji, odrzucenie możliwości zatrzymania świadczeń przez bank staje się korzystnym prezentem dla konsumentów. W ten sposób nie tylko chronione są pieniądze kredytobiorców przed spadkiem wartości, ale także zmusza banki do bardziej efektywnego rozstrzygania spraw, nawet drogą polubowną, aby minimalizować ustawowe odsetki za opóźnienie w spłacie. Banki teraz muszą dostosować swoje podejście, akceptując wyroki sądów I instancji, lub ryzykować płacenie miliardów w tytułach odsetek, zwiększając znacząco swoje ryzyko finansowe w wyniku dalszych postępowań sądowych.
Specjalizujemy się w sprawach kredytów frankowych - prowadzimy sprawy przeciwko wszystkim bankom, które udzielały kredytów frankowych. Miarą naszej skuteczności są wyroki sądowe w prowadzonych przez nas sprawach - sprawdź wyroki CHF. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami lub skorzystania z darmowej analizy umowy kredytu frankowego. Otrzymasz profesjonalną analizę prawną, wyliczenie roszczeń oraz scenariusz postępowania - Tobie pozostawiamy decyzję.
Po pierwsze, sędziowie Trybunału bardziej precyzyjnie określili kwestię przedawnienia roszczeń banku. Po drugie, co równie istotne, jednoznacznie stwierdzili, że bank nie może stosować zarzutu zatrzymania w sytuacjach, w których konfrontuje się z konsumentem o nieważność umowy. Jak te ustalenia wpłyną na indywidualne sprawy polskich frankowiczów?
Dzisiejsze postanowienie TSUE, wydane w kontekście głośnej sprawy z udziałem zbankrutowanego Getin Noble Banku, z pewnością odciśnie swoje piętno na kształtowaniu krajowego orzecznictwa dotyczącego kredytów udzielanych w obcych walutach. Wyrok ogłoszony 14 grudnia 2023 roku, ma znaczenie nie tylko dla konkretnego przypadku, ale także dla szerszego kontekstu spraw frankowiczów w Polsce. Co ciekawe, sędziowie Trybunału podjęli dwie kluczowe kwestie. Po pierwsze, bardziej precyzyjnie sformułowali stanowisko w sprawie przedawnienia roszczeń banku. Po drugie, w sposób jednoznaczny stwierdzili, że bank nie ma prawa korzystać z zarzutu zatrzymania w sytuacjach, gdzie spór dotyczy nieważności umowy. Jak te rozstrzygnięcia wpłyną na bieżące postępowania frankowiczów w Polsce?
Wyrok TSUE C-28/22 kontynuacja wydawania prokonsumenckich wyroków – bankom wytrącono kolejny oręż
Dla wszystkich frankowiczów związanych z postępowaniami sądowymi lub planujących wnieść pozew niezwykle istotną datą był wspominany 14 grudnia 2023 roku. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dokonał tego dnia rozstrzygnięcia w kilku istotnych kwestiach, przekazanych przez Sąd Okręgowy w Warszawie za pośrednictwem pytań prejudycjalnych. Zagadnienia odnosiły się do odpowiedzi na kilka ważnych zagadnień:
- Czy termin przedawnienia roszczeń przedsiębiorcy zależy od określonych wydarzeń, takich jak złożenie przez konsumenta oświadczenia o zrozumieniu skutków nieważności umowy?
- Czy przedsiębiorca, nie będąc w stanie dalej wykonywać umowy z nieuczciwymi warunkami, jest zobowiązany sprawdzić, czy konsument jest świadomy skutków eliminacji tych warunków lub niemożności dalszego obowiązywania kontraktu?
- Czy termin przedawnienia roszczeń przedsiębiorcy może rozpocząć się później niż termin przedawnienia roszczeń konsumenta?
- Czy bank ma prawo zatrzymania rozliczeń w przypadku umowy kredytowej z nieuczciwymi warunkami, której nie można już dalej wykonywać po usunięciu tych warunków?
- Czy w związku z zarzutem zatrzymania bank może pozbawić konsumenta odsetki za zwłokę?
Wyłącznie w przypadku odpowiedzi na drugie pytanie TSUE przychylił się do stanowiska banków, uznając, że przedsiębiorcy nie muszą weryfikować świadomości konsumenta odnośnie skutków eliminacji nieuczciwych warunków umowy. W pozostałych kwestiach ocena TSUE jest korzystna dla konsumentów.
Unijni sędziowie, choć nie udzielili precyzyjnej odpowiedzi na pierwsze pytanie dotyczące katalogu zdarzeń, podkreślili, że termin przedawnienia roszczeń przedsiębiorcy zaczyna biec od momentu, gdy umowa staje się trwale bezskuteczna. W przypadku roszczeń konsumenta termin zaczyna biec od momentu, gdy dowiedział się lub mógł dowiedzieć się o nieuczciwym charakterze warunku powodującego nieważność umowy.
Orzeczenie TSUE powinno skłonić sądy krajowe do przyjęcia stanowiska, że termin przedawnienia roszczeń banku zaczyna biec najpóźniej od momentu wezwania go przez kredytobiorcę do zapłaty lub wpisania abuzywnej klauzuli do rejestru UOKiK. Ostateczna ocena przedawnienia roszczeń banku pozostaje jednak w gestii krajowych sądów.
Zarzut zatrzymania w sprawach frankowych to już przeszłość – banki nie mogą już być tak agresywne wobec swoich klientów
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał precyzyjne stanowisko dotyczące zarzutu zatrzymania, wskazując, że artykuły unijnej dyrektywy stanowią przeszkodę dla prawa przedsiębiorcy do zatrzymania zwrotu świadczeń od konsumenta po uznaniu umowy za nieważną z powodu eliminacji nieuczciwych warunków. Choć trzeci punkt wyroku TSUE jest obszerny, to najważniejsze dla kredytobiorców jest to, co eksperci uważają za jego konsekwencje. Sędziowie jednoznacznie ocenili negatywnie sytuację, w której bank, podnosząc zarzut zatrzymania, pozbawia konsumenta prawa do ustawowych odsetek za opóźnienie.
Dla kredytobiorców sądzących się z bankiem i obawiających się ewentualnego zarzutu zatrzymania w apelacji to orzeczenie TSUE przynosi ulgę. Trybunał stawia sprawiedliwość na pierwszym miejscu, zwłaszcza w kontekście rozliczeń opartych na teorii dwóch kondykcji, które zostały nadszarpnięte przez praktyki związane z teorią salda. Chociaż teoria salda została już zepchnięta na margines krajowego orzecznictwa po uchwale Sądu Najwyższego z maja 2021 roku, to banki zaczęły ponownie wykorzystywać ją po podniesieniu zarzutu zatrzymania. Mimo masowych unieważnień frankowych kontraktów przez kredytobiorców nadal pozostawali bezradni w zabezpieczaniu swoich roszczeń przed inflacją.
W obliczu obecnej trudnej sytuacji wynikającej z utrzymującej się nieustannie wysokiej inflacji, odrzucenie możliwości zatrzymania świadczeń przez bank staje się korzystnym prezentem dla konsumentów. W ten sposób nie tylko chronione są pieniądze kredytobiorców przed spadkiem wartości, ale także zmusza banki do bardziej efektywnego rozstrzygania spraw, nawet drogą polubowną, aby minimalizować ustawowe odsetki za opóźnienie w spłacie. Banki teraz muszą dostosować swoje podejście, akceptując wyroki sądów I instancji, lub ryzykować płacenie miliardów w tytułach odsetek, zwiększając znacząco swoje ryzyko finansowe w wyniku dalszych postępowań sądowych.
Specjalizujemy się w sprawach kredytów frankowych - prowadzimy sprawy przeciwko wszystkim bankom, które udzielały kredytów frankowych. Miarą naszej skuteczności są wyroki sądowe w prowadzonych przez nas sprawach - sprawdź wyroki CHF. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami lub skorzystania z darmowej analizy umowy kredytu frankowego. Otrzymasz profesjonalną analizę prawną, wyliczenie roszczeń oraz scenariusz postępowania - Tobie pozostawiamy decyzję.
Data publikacji: 13 lutego 2024
